In onze serie “100 seconden met…” ontmoeten we wekelijk in een vraaggesprek een nieuwe pionier. Een groene pionier is een bijzonder soort innovatieve ondernemer die het pad effent naar een écht groene economie. Vandaag is het de beurt aan Volkert Engelsman, de pionier in de biologische landbouwsector. Leer meer over waar hij zich voor de volle 100% voor inzet, wat hem drijft en de successen en frustraties van deze groene pionier.
Ik ben Volkert Engelsman, oprichter van EOSTA. In 1990 opgericht, een biologisch fruitbedrijf. Distributie, verpakking, verwerking, etc. Allemaal biologisch. Inmiddels marktleider in Europa. Inmiddels marktleider in Europa en ook een inspiratiebron voor de Robin Food Coalitie die we recentelijk hebben opgericht. Een groep van vergelijkbare bedrijven, allemaal koplopers in de foodsector, met name de biologische foodsector. Het idee bij de oprichting van de EOSTA was maximale transparantie in de keten, want voor ons begint duurzaamheid met transparantie.
Hoe ben je in de duurzaamheid gekomen?
Ik zat bij Cargill, een groot commodity bedrijf waar het tegenovergestelde business principe gehanteerd werd. Hoe minder je weet, hoe minder het deert. En daarvan dacht ik, uitbuiting rijdt mee op de rug van anonimiteit. Dus als je duurzaam wil worden, dan begint dat met transparantie. Dus laten we om te beginnen ketens weer transparant maken. En niet alleen naar het product en de prijs kijken, maar ook wat zo’n product doet voor bodem, water, biodiversiteit, klimaat en een serie sociale criteria.
Hoe gaat het nu?
Het gaat als een speer en bio zit enorm in de lift na een tijdje wat tegenwind ondervonden te hebben, met name in Nederland. Het gemiddelde in Europa marktaandeel is 15%. De ambitie vanuit Brussel is 25%, al over zeven jaar. Dus het gaat nu een zeven mijl stappen, hard vooruit. En de samenleving in de voedselsector ontdekt ook wel dat het oude agri-industriele intensieve systeem failliet is. Dat je onwaarschijnlijk goedkoop voer kan leveren. Maar als je ondertussen de bodem om zeep helpt, het water vervuilt, de biodiversiteit met 70% laat afnemen en het klimaat naar de Filistijnen helpt, dan snapt iedereen wel dat we dringend aan een transitie toe zijn waar biologische landbouw de kraamkamer voor is.
Wat is voor jou een succes?
Op dit moment zijn we marktleider. Dat kan je ogenschijnlijk als succes zien. We hebben een boel ondernemersprijzen gewonnen. Dat kan je ook allemaal als succes zien. Maar wat ik als succes zie is de co-creatie met anderen. Is de co-creatie in de samenwerking binnen het bedrijf en is de co-creatie met partijen buiten het bedrijf.
Als wij niet Wereldbank waren tegengekomen in Zuid-Afrika op het juiste moment, dan was er nooit een bedrijf ontstaan dat we toen Soil & More hebben genoemd. Het uitgangspunt was: hoe kunnen we kunstmest de landbouw uitkrijgen. Want dat is misschien leuk voor wat extra opbrengst, maar verwoestend voor de bodem.
Dus we zagen dat door die kunstmest uitspoeling in het grondwater de rivierdelta helemaal ging verlanden. En Wereldbank dook daarop om al dat materiaal terug te snoeien. En dat materiaal gebruikten wij om compost van te maken en daarmee kunstmest de delta uit te concurreren. Wat win-win-win was, omdat de boeren konden hun citrus verkopen voor een premie. Ze konden hun aanvullende compost gebruiken en verkopen. En we kregen daar bovendien carbon credits op, die ze ook konden verkopen. Dus het was winstgevend voor de boer, voor de bodem, voor het waterbergend vermogen van die grond waardoor al die kunstmest niet meer uitspoelde. Dat is een klein voorbeeld van de vele co-creatiesuccesen waar we geen prijzen per se voor gekregen hebben, maar die ik wel als cruciaal voor het bedrijf altijd ervaren heb.
Hoe kan er nog meer succes worden behaald?
Door mensen moed in te praten, dat ze het verschil kunnen maken. We hebben dat altijd Dream, Dance, Deliver genoemd. Of Fake, Freeze en Fuck Up. Het begint met een grote droom. En mensen zijn verleerd en het curriculum op school nodigt daar ook niet toe uit, om te dromen. Groot te dromen. Bijvoorbeeld van een winst definitie die niet parasiteert op people and planet, maar pas winst als winst definieert op het moment dat de mensheid en de planeet ook winnen. En nooit opgeven en kleine stapjes doen en ieder stapje telt.
Wat is je grootste frustratie?
Kijk, dat is voor mij ook een zoektocht. Maar ik ontleen al te veel steun aan de Serenity Prayer. Je hebt de moed om binnen je cirkel van invloed te doen wat je kan. Je hebt het geduld om uit te houden wat je toch niet kan veranderen. Maar het dus ook niet helpt om gefrustreerd te zijn, of boos, of ongeduldig te worden, want het voegt niks toe. En het derde is vooral de wijsheid om het verschil tussen die twee cirkels te zien. En dat is natuurlijk een permanente opdracht aan iedereen. Het idee dat je gefrustreerd bent, dat je cynisch wordt of depressief. Ja, dat overkomt ons allemaal. Alleen het werkt vaak zo averechts. Gelukkig kan je reflecteren op wie je bent, dat is altijd een keuzemoment.
Waar wordt je echt gelukkig van?
Mijn droom is winst in de nieuwe economie met een winst definitie, waarvoor geldt dat winst pas winst is als iedereen gelukkig is en de planeet er beter van wordt.
Wil je meer weten over Volkert en/of wil je graag in contact komen met ons? Stuur dan een mailtje naar redactie@hetgroenepodium.nl.
