Een studie in Catalonië onderzoekt de helende kracht van het kustmilieu – maar als mariene ecosystemen niet behouden blijven, kunnen hun voordelen voor de menselijke gezondheid omslaan in gevaren.
In het prachtige natuurpark Cap de Creus in het noordoosten van Catalonië neemt een groep wandelaars deel aan een uniek onderzoek dat de genezende kracht van de kustomgeving onderzoekt.
“Zes jaar geleden had ik borstkanker. Ik moest een behandeling ondergaan, bestralingstherapie, medicijnen slikken en dit alles was een zware klap… Maar nu geniet ik elke dag van deze omgeving die me helpt om me beter te voelen”, zegt oncologiepatiënte Marissa Busquets.
“Het rustgevende geluid van de zee en de geur van pijnbomen geven innerlijke rust en dat is de beste pil voor onze innerlijke gezondheid. En innerlijke gezondheid helpt ook de uiterlijke gezondheid,” legt ze uit.
Er wordt algemeen aangenomen dat de oceaan veel voordelen heeft voor de gezondheid, maar onderzoekers geven toe dat er een gebrek is aan concrete gegevens. Dus nodigde een team van artsen en onderzoekers uit de stad Roses, in het noordoosten van Spanje, 24 oncologische patiënten uit om gedurende twee jaar deel te nemen aan activiteiten aan de kust en hielden ze de effecten nauwlettend in de gaten.
“We waren verrast dat we met een klein aantal patiënten een significant effect zagen,” onthulde Dr. Àngel Izquierdo-Font, oncoloog aan het Catalaanse Instituut voor Oncologie.
“Deze patiënten hebben hun behandeling al enige tijd geleden afgerond en hebben geen actieve kanker. Maar sommigen van hen lijden aan chronische symptomen of een soort emotionele stoornis, en we denken dat deze activiteit in contact met de natuur van groot praktisch nut voor hen kan zijn,” voegde hij eraan toe.
Hoewel deze activiteiten medische therapie niet kunnen vervangen, bleken ze wel meetbare positieve effecten te hebben op het emotionele welzijn van patiënten. De onderzoekers verzamelden gegevens via vragenlijsten en hielden belangrijke gezondheidsindicatoren bij met smartwatches.
“Elke keer als we een activiteit starten, of het nu een wandeling aan zee is of zwemmen, snorkelen of iets anders, controleren we de hartslag en zuurstofverzadiging van het lichaam…” zei onderzoeksdeelnemer en oncologiepatiënt Eliana Guerrero.
“Het is iets dat je veel endorfine geeft, veel energie. De zee is een kleine apotheek waarvan je moet weten hoe je die moet gebruiken”, legt deelneemster Maria Palou uit.
Daarom stellen de onderzoekers voor om “blauwe ruimten” te integreren in sociale voorschrijfprogramma’s die patiënten in de eerstelijnsgezondheidszorg in contact brengen met gemeenschapsdiensten en hulpbronnen: huisartsen kunnen activiteiten zoals baden of snorkelen voorschrijven aan hun patiënten, als onderdeel van hun behandelplan.
“Bij het oplossen van gezondheidsproblemen die geen behandeling vereisen, vinden we sociale activiteiten in de frisse lucht, in de natuur, aan zee soms veel heilzamer dan medicijnen,” vertelde Dr. Eva Fontdecaba, een huisarts aan het Catalaanse Gezondheidsinstituut aan Euronews.
Deze samenwerking tussen wetenschappers, artsen, een kankerstichting en lokale autoriteiten draagt bij aan een groeiend onderzoeksgebied dat de vele manieren onderzoekt waarop de zee invloed heeft op onze gezondheid en ons welzijn, van het voedsel dat we eten tot de lucht die we inademen.
Maar deze voordelen zijn afhankelijk van de gezondheid van de zee zelf. Als de natuurlijke habitats en ecosystemen niet behouden blijven, kunnen de voordelen voor de menselijke gezondheid verloren gaan.
Het beschermen van onze oceanen is essentieel voor onze gezondheid. Maar doen we wel genoeg?
Dr. Josep Lloret, marien bioloog aan de Universiteit van Girona, coördineert dit onderzoek in Roses.
“Deze onderzoekslijn, Oceanen en Menselijke Gezondheid, onderzoekt al deze voordelen, maar onderzoekt tegelijkertijd hoe de risico’s en bedreigingen die wij mensen aan de zee blootstellen, uiteindelijk schadelijk zijn voor de menselijke gezondheid door meer vervuiling, meer ziekteverwekkers of meer industrialisatie”, legt hij uit.
MEER VANGEN DAN ALLEEN GOLVEN: SURFERS LOPEN EEN HOGER RISICO
De vervuiling van de kustwateren kan de voordelen van de zee voor de gezondheid soms veranderen in gevaren.
Cornwall, een populaire surfbestemming in het zuidwesten van Engeland, is geen uitzondering. Surfers die deze idyllische stranden bezoeken, moeten de waarschuwingen voor de waterkwaliteit in de gaten houden, want op veel plaatsen in het land kunnen waterzuiveringsinstallaties hun capaciteit overschrijden en schadelijk ruw afvalwater lozen, waardoor de kustwateren onveilig worden voor activiteiten als surfen.
“Het is echt belangrijk voor mijn geestelijke gezondheid en voor veel mensen die hier in Cornwall wonen, is het een belangrijk onderdeel van ons leven,” legt Izzy Ross uit, campagneleider bij de liefdadigheids- instelling voor het behoud van de zee, Surfers Against Sewage.
“Maar helaas kunnen we soms niet het water in omdat dat niet veilig is.”
Izzy zegt dat surfers bijzonder kwetsbaar zijn voor de schadelijke effecten van vervuiling, omdat ze voortdurend worden blootgesteld aan het water wanneer ze onder de golven door rollen.
“Soms slik je wat van dat water in – dat betekent dat je heel wat potentieel schadelijke bacteriën en virussen binnenkrijgt. Vorig jaar hadden we 720 meldingen, en sommige daarvan waren echt schokkend – we hadden dingen als gastro-enteritis, we hadden ooginfecties, oorinfecties, urineweginfecties en zelfs een geval van nierfalen.”
Om de risico’s beter te begrijpen, werkten de surfers samen met onderzoekers van het European Centre for Environment and Human Health van de University of Exeter Medical School. Een door de EU gefinancierd project analyseerde monsters van surfers uit het hele Verenigd Koninkrijk en de bevindingen waren alarmerend.
“We ontdekten dat surfers ongeveer drie keer zoveel kans hebben om antibioticaresistente bacteriën in hun fecale microbioommonster te hebben dan mensen die niet in het water gaan. En dit is heel belangrijk omdat mensen antibioticaresistente bacteriën kunnen verspreiden onder andere mensen,” aldus Dr. Anne Leonard, milieuepidemioloog bij het European Centre for Environment and Human Health aan de Universiteit van Exeter Medical School.
Onderzoekers ontdekten dat stromen die stedelijk en landbouwafval in onze zeeën lozen, de evolutie van ziekteverwekkers die resistent zijn tegen geneesmiddelen aanwakkeren. Dergelijke infecties eisen nu al een zware tol en overtreffen die van de COVID-19 pandemie. Tegen 2050 kunnen ze wereldwijd de belangrijkste doodsoorzaak zijn.
“Menselijk en dierlijk afval bevat ook antibioticaresiduen. En ook al gaat het om hele lage en verdunde concentraties in water zoals rivierwater en zeewater, we ontdekken nu dat er nog steeds antibioticaresistentie kan optreden”, aldus microbioloog Dr. William Gaze.
De laboratoriumexperimenten aan de Universiteit van Exeter bevestigden het zeer reële gevaar voor de gezondheid. De bevindingen maken duidelijk dat de vervuiling van onze oceanen met gevaarlijke stoffen niet alleen een probleem is voor surfers en andere frequente zeegangers, maar voor mensen over de hele wereld, ongeacht hun economische status.
“Algemeen wordt gedacht dat antibioticavervuiling meer een probleem is in landen met lage en middeninkomens, waar ze de antibiotica produceren en farmaceutisch afval moeten lozen, waar ze geen adequate sanitaire infrastructuur hebben,” vertelde microbioloog Dr. Aimee Murray aan Euronews.
“Maar we hebben aangetoond dat er zelfs in het Verenigd Koninkrijk voldoende antibiotica zijn om de resistentie te verhogen,” voegde ze eraan toe.
Onderzoek in heel Europa benadrukt het cruciale verband tussen de oceanen en de gezondheid van de mens: bloeiende zeeën kunnen ons fysieke en mentale welzijn verbeteren, maar als de oceanen lijden, lijden wij daar ook onder.
Bron: Euronews Ocean en Het Groene Podium
