Teksten (her)schrijven, foto’s ontwikkelen en bewerken en zelfs muziek componeren. AI (artificiële of kunstmatige intelligentie) kan het allemaal. Door sommigen gezien als vloek, voor anderen een zegen. Kan AI helpen om de wereld een duurzamere plek te maken?
Door AI kunnen we efficiënter werken, is de gedachte van veel experts. Taken die geestdodend zijn of simpelweg te veel tijd kosten, besteden we uit aan ChatGPT en andere AI-tools.
Toch wordt door andere groep experts de noodklok geluid. Zo riepen duizenden techprominenten op om een pauze in te lassen op de ontwikkeling van krachtige AI-modellen. Ook de ‘AI-Godfather’, Geoffrey Hinton, die jarenlang bij Google werkte aan AI-systemen, is vertrokken bij de techreus. Hij wil openlijk kunnen waarschuwen voor de gevaren van AI, zegt hij tegen The New York Times.
Ondanks de waarschuwingen van experts lijken weinig bedrijven zich daar iets van aan te trekken. Zo liet ChatGPT-maker, OpenAI, eerder weten niet mee te doen aan de pauze. En dat kan gevaarlijk zijn, zeggen de wetenschappers. De razendsnelle ontwikkelingen zouden kunnen zorgen voor té slimme AI-systemen.
Wat is het gevaar van AI?
De onderzoekers schreven in een open brief: “Kunstmatige intelligentie wordt nu concurrerend op het gebied van menselijke taken. We moeten onszelf afvragen of we deze machines onze informatiekanalen willen laten overspoelen met propaganda en onwaarheden. Moeten we al onze banen weg-automatiseren, ook banen die voldoening geven? Moeten we kunstmatige breinen ontwikkelen die straks met meer zijn dan wij, slimmer dan wij en die ons zullen vervangen? Moeten we het risico lopen dat we de controle over onze beschaving kwijtraken?”
Kunstmatige intelligentie in ons voordeel gebruiken
Een doemscenario, maar zover hoeft het zeker niet te komen, ziet Laura van der Hart. Ze is team manager van Epoch. Het dreamteam van de TU Delft gebruikt AI om duurzaamheidsvraagstukken op te lossen. “We kunnen AI ook in ons voordeel gebruiken”, zei ze eerder. “We willen laten zien dat kunstmatige intelligentie mét mensen kan werken, in plaats van alleen maar tegen mensen werkt”, zei Van der Hart.
Zo kan kunstmatige intelligentie bijvoorbeeld voorspellingen doen over het toekomstige klimaat. Dit kan weer helpen bij de ontwikkeling van betere modellen die scenario’s voorspellen voor het beheersen van klimaatverandering. Denk aan weermodellen of voorspellingen over extreme weersomstandigheden, zoals aardbevingen en orkanen.
Slimmer omgaan met energieverbruik
Ook kan de tool helpen bij het optimaliseren van energieverbruik. Zo ontwikkelde Epoch een AI-model dat voorspelt wanneer je het beste je opgewekte zonnestroom direct kunt gebruiken, en wanneer je het tijdelijk kunt opslaan op een batterij.
Ook in de ontwikkeling en inrichting van steden kan kunstmatige intelligentie een rol spelen. Het met bestaande data berekenen en voorspellen van hoe warm, vochtig of droog een gebied is en in de toekomst zal zijn, kan helpen bij een klimaatbestendig ontwerp. Beleidsmakers kunnen daar rekening mee houden bij de inrichting van een gebied.
Zolang er veel data beschikbaar is, kan kunstmatige intelligentie die data gebruiken in modellen en voorspellingen. Zo kan het algauw gebruikt worden in tal van duurzaamheidsvraagstukken. Ook in de strijd tegen voedselverspilling bijvoorbeeld. AI kan worden gebruikt om de vraag naar voedsel nauwkeuriger te voorspellen, zodat er minder voedsel wordt verspild. Of de techniek kan worden gebruikt om de toeleveringsketen te verbeteren, waardoor voedsel efficiënter wordt gedistribueerd en minder snel bederft. En denk aan de verbetering en optimalisatie van de voedselproductie in de landbouw.
Ieder voordeel heeft een nadeel
Maar dat laatste kan ook een keerzijde hebben. Als een bepaald algoritme wordt gebruikt om landbouwpraktijken te optimaliseren, kan dat ook leiden tot een monocultuur van gewassen. Want dat is vaak efficiënt, maar niet bevorderlijk voor de biodiversiteit.
Bovendien kan een AI-model pas goed zijn werk doen als er heel veel data beschikbaar is én het veel trainingen heeft gehad. En dat kost een hoop energie. Computersystemen kunnen dan wel op groene stroom draaien, maar die stroom had ook voor andere doeleinden gebruikt kunnen worden.
Kunstmatige intelligentie kan een rol spelen om duurzaamheidsvraagstukken in kaart te brengen. Op basis van bestaande gegevens kunnen modellen met mogelijke oplossingen komen. Toch blijft de mensheid verantwoordelijk voor de uitvoering ervan.
Dit artikel ”Hoe kan AI helpen in de strijd tegen klimaatverandering?” verscheen eerder op Change inc.
