Jaren en jaren hebben onderhandelingen geduurd om tot een historisch akkoord te komen. Het is het VN-Oceaanverdrag, een verdrag om tegen 2030 30% van de wereldzeeën te beschermen. En dat is nog niet alles: die bescherming die voortaan gegarandeerd moet worden, gaat ‘verder dan de nationale jurisdicties’. Op de ‘volle zee’ dus, die dus niet langer ‘van iedereen’ is.
Maar wat betekent dit?
Allereerst vormt de overeenkomst, die nu door de regeringen van de lidstaten moet worden bekrachtigd, een fundamenteel uitgangspunt voor het bereiken van de 30×30-doelstelling, d.w.z. de bescherming van 30 procent van het land en de zee tegen 2030, zoals overeengekomen tijdens het Verdrag inzake biologische diversiteit in Montreal (COP15). Dan is er nog de vraag wat er in onze wateren daadwerkelijk zal verbeteren.
WAT IS DE VOLLE ZEE EN WAT ZIJN DE HOOFDPUNTEN VAN HET VERDRAG?
De laatste internationale overeenkomst over oceaanbescherming dateert van 40 jaar geleden, toen in 1982 het Verdrag van de Verenigde Naties inzake het recht van de zee werd ondertekend. Bij dit verdrag werd een gebied ingesteld dat de volle zee wordt genoemd en waarin de internationale wateren zijn afgebakend waarin alle landen het recht hebben om te vissen, te varen en onderzoek te doen – maar tot dan toe was slechts 1,2% van deze wateren beschermd. Volgens de International Union for Conservation of Nature (IUCN) wordt bijna 10% van de mariene soorten wereldwijd met uitsterven bedreigd.
Oceanen produceren de helft van de zuurstof die we inademen, zijn goed voor 95% van de biosfeer van de planeet en absorberen kooldioxide, waardoor ze ’s werelds grootste koolstofput vormen. Het spreekt dan ook vanzelf dat de versnipperde en losjes opgelegde regelgeving voor de volle zee dit gebied tot nu toe vatbaarder heeft gemaakt voor exploitatie dan de kustwateren.
De volle zee is uiteindelijk niets anders dan het gebied van de oceaan buiten de nationale wateren van landen, maar het is ook de grootste habitat op aarde en het thuis van miljoenen soorten. Momenteel is slechts iets meer dan één procent van de volle zee beschermd, en daarom moet het nieuwe verdrag de mogelijkheid bieden om juist in deze wateren mariene beschermde gebieden in te stellen. Het zeegebied buiten 200 mijl van de kust wordt in feite beschouwd als “niemandsland” en momenteel is slechts 1,2% van de volle zee beschermd.
Het verdrag, dat bijna tweederde van de oceaan buiten de nationale grenzen bestrijkt, zal een juridisch kader bieden voor de oprichting van uitgestrekte beschermde mariene gebieden (MPA’s) om te beschermen tegen het verlies van wilde dieren en de genetische rijkdommen van de volle zee te delen. Bovendien zal het een Conferentie van de Partijen (COP) instellen die periodiek bijeenkomt en het mogelijk maakt dat de lidstaten verantwoording afleggen over zaken als bestuur en biodiversiteit.
Bovendien:
* zullen er grenzen worden gesteld aan de hoeveelheid vis die mag worden gevangen in de nieuwe beschermde gebieden die in het verdrag worden ingesteld
* grenzen aan zeeroutes
* grenzen aan exploratieactiviteiten zoals diepzeemijnbouw.
Het VN-Oceaanverdrag zal een technische toetsing en vertaling ondergaan voordat het tijdens een volgende zitting officieel wordt aangenomen.
Dit artikel ‘’What should we expect for the sea from the historic UN treaty just signed’’ verscheen eerder in Green Me.
